Av-Matoranie, czyli Matoranie Światła to Matoranie z częściowo nieaktywną mocą Światła (tj. posiadają tę moc, ale mogą ją używać w jednej umiejętności). Jak dotąd, tylko ośmiu Av-Matoran wystąpiło w historii - Takua, który stał się Toa Światła, i Konstruktor Kanistrów Toa z krainy Karzahni. Pozostali rozproszyli się po świecie. Dawniej wszyscy mieszkali w miejscu zwanym Centrum Wszechświata, kiedy jednak przestało być chronione niektórzy opuścili je. Ci którzy je nie opuścili zostali zamienieni w Matoranów Cienia lub musieli walczyć o życie z nimi oraz Makuta.

W odróżnieniu od zwykłych Matoran Av-Matoranie mogą być obu płci. Ich podstawowym kolorem jest biały i złoty, jednak używając swych ograniczonych mocy Światła mogą zmieniać to, jak inni postrzegają barwy i w ich oczach wyglądać inaczej. Nie ogranicza się to tylko do ciała, Kanohi również zmieniają barwę. Umieją też zmieniać wygląd własnego ciała.

60.000 lat temu, podczas Poślizgu Czasu, kilku (-nastu, -dziesięciu) Av-Matoran zostało zabranych z Centrum Wszechświata i rozmieszczeni na innych wyspach, zamaskowani jak inni Matoranie dzięki swym mocom. Takua został osadzony w Metru Nui. Każdy z przeniesionych Matoran został poddany wymazaniu pamięci.

Av-Matoranie mają duży wpływ na kondycję wszechświata i prawdopodobnie są odpowiedzialni za skonstruowanie niektórych Kanistrów Toa. Mówi się, że gdy coś stanie się Matoranowi Światła coś złego przytrafi się Mata Nui.